Gözyaşı Salgısı Hangi Sinir? Toplumsal Kodların Biyolojisi Üzerine Bir Düşünce Toplumsal yapıların insan davranışlarını nasıl biçimlendirdiğini anlamaya çalışan bir araştırmacı olarak, bir gün laboratuvarda değil, bir sohbet sırasında şu soruyu duydum: “Gözyaşı salgısı hangi sinirle kontrol edilir?” Bu sorunun cevabı tıbben açık: Yedinci kranial sinir, yani fasiyal sinir, gözyaşı bezini uyarır ve duygusal ya da refleksif olarak gözyaşı salgısını başlatır. Ancak mesele sadece bir sinirle sınırlı değildir. Çünkü o sinir, aynı zamanda toplumun görünmez kurallarıyla da iç içedir. İnsan ağlarken sadece bir bez çalışmaz; kültür, cinsiyet rolleri ve sosyal normlar da devreye girer. Biyolojiden Topluma: Bir Damla Gözyaşının Sosyolojisi Gözyaşı…
8 YorumEtiket: bir
Göz İçi Mercek Ameliyatı Kaç Yaşında Yapılır? – Kültürlerin Görme Ritüeli Bir Antropoloğun Daveti Bir antropolog olarak dünyayı anlamanın en güzel yolu, insanın görme biçimlerini incelemektir. Çünkü görmek, yalnızca fiziksel bir eylem değil; bir kültürün dünyayı nasıl anlamlandırdığının da göstergesidir. Göz içi mercek ameliyatı da bu anlamda yalnızca tıbbi bir müdahale değil, modern çağın “görme ritüeli”dir. Her kültür, “daha net görmek” için farklı bir yol seçmiştir; kimisi dua eder, kimisi şifalı otlar kullanır, kimisi de ameliyat masasına yatar. Fakat hepsinin ortak amacı aynıdır: görmenin yeniden doğuşu. Görmenin Antropolojisi: Ritüeller ve Yeniden Doğuş Tarih boyunca insan, gözünü kaybettiğinde ya da görmesi…
8 YorumGörk Hangi Dil? İnsan Zihninin Gizli İletişim Biçimi Bir psikolog olarak her zaman şu soruyla başlarım: İnsan gerçekten hangi dilde konuşur? Sözcüklerle mi, duygularla mı, yoksa davranışların sessiz melodisiyle mi? “Görk hangi dil?” sorusu, yüzeyde basit görünse de, derinlerinde insanın düşünme, hissetme ve anlam yaratma biçimlerine dokunur. Çünkü her dil, yalnızca bir iletişim aracı değil; aynı zamanda bir psikolojik aynadır. Peki “Görk” bir dil midir, yoksa zihnin anlam verme çabasının sembolik bir yansıması mı? Belki de insanın bilinçaltının kendi kendine konuştuğu özel bir sesleniş biçimidir. Bu yazıda “Görk”i bir sembol olarak ele alacak, onun bilişsel, duygusal ve sosyal psikoloji ekseninde…
4 YorumGörevli Olmak Ne Demek? Tarihin Işığında Sorumluluğun ve Toplumsal Bilincin Evrimi Bir tarihçi olarak geçmişi anlamaya çalışırken, sık sık bugünün aynasında yankılanan kavramlarla karşılaşırım. “Görevli olmak” ifadesi, bu yankıların en belirginlerinden biridir. Çünkü her çağ, kendi görev anlayışını üretmiştir. Antik dönemlerden modern çağa kadar, görevli olmak sadece bir statü değil; aynı zamanda toplumsal düzenin omurgası olmuştur. Tarih boyunca insanlar, içinde bulundukları dönemin ekonomik, politik ve kültürel yapısına göre görev tanımlarını yeniden şekillendirmişlerdir. Bu dönüşüm, aslında insanlığın sorumluluk kavramıyla kurduğu ilişkinin tarihidir. Tarihsel Süreçlerde Görev Kavramının Doğuşu Görevli olmak, ilk olarak topluluk halinde yaşamanın zorunlu bir sonucu olarak ortaya çıktı. İlkel…
6 YorumKaçak Balkon Para Cezası Ne Kadar? Öğrenmenin Hukukla, Mekânla ve Toplumla Kesiştiği Nokta Bir eğitimci olarak inanırım ki, öğrenme yalnızca okul sıralarında gerçekleşmez; bazen bir yanlışın farkına varmak, bazen de bir kuralın neden konulduğunu anlamakla başlar. Kaçak balkon konusu da tam olarak böyle bir öğrenme fırsatıdır. Sadece inşaat veya mimari bir mesele değil; yasayı, toplumsal sorumluluğu ve bireysel bilinçlenmeyi iç içe geçiren bir eğitim sürecidir. “Kaçak balkon para cezası ne kadar?” sorusu, görünürde hukuki bir merak barındırsa da, altında çok daha derin pedagojik anlamlar taşır: İnsan neden kuralları ihlal eder? Toplum, bireyden ne bekler? Öğrenme, yalnızca bilgi edinmek mi yoksa…
7 YorumGirizgah Ne Demek? Psikolojik Bir Mercekten Bakış Bir psikolog olarak, insanların kelimeleri nasıl kullandığına, iletişim kurarken bilinçli ya da bilinçsiz olarak hangi stratejileri tercih ettiklerine dair büyük bir merakım vardır. Konuşmaların ya da yazıların başındaki “girizgah”, sadece bir dilsel öğe değil, aynı zamanda insanların düşünsel süreçlerinin ve toplumsal etkileşimlerinin bir yansımasıdır. Girizgah, bir metnin ya da konuşmanın başında, dikkat çekici bir giriş yapan, dinleyiciyi ya da okuyucuyu içine çeken, onlara ne bekleyeceklerini anlatan ilk adım olarak karşımıza çıkar. Ancak, bir psikolog bakış açısıyla bu ‘ilk adım’ı anlamak, sadece bir metnin başlangıcıyla sınırlı değildir; bu aynı zamanda insanların düşüncelerini nasıl şekillendirdikleri,…
6 YorumHalterciler Kaldırmadan Önce Ne Koklar? Geleceğin Anlamı ve Fizyolojik Sırları Halter, fiziksel sınırları zorlayan ve stratejik bir plan gerektiren bir spor dalıdır. Ancak, yalnızca kas gücü ve teknik yetenek değil, zihinsel hazırlık da halterin başarısında kritik bir rol oynar. Peki, halterciler kaldırmadan önce ne koklar? Bu sorunun basit bir cevabı yok, çünkü kokuların insan vücudu üzerindeki etkisi oldukça derindir. Gelecekte, bu tür alışkanlıkların bilimsel temelleri üzerine daha fazla araştırma yapılması bekleniyor. Haltercilerin tercih ettiği kokular, sporun geleceğini nasıl şekillendirebilir? Vizyoner bir bakış açısıyla, bu soruyu derinlemesine keşfetmek istiyorum. Koku ve Psikolojik Hazırlık: Sporcuların Zihinsel Durumu Koku, bir sporcunun zihinsel durumunu…
6 YorumGaita Testi Pozitif Çıkarsa Ne Olur? Psikolojik Bir Mercekten Bakış Bir psikolog olarak, insanların davranışlarını, düşüncelerini ve duygularını çözümlemeye çalışırken, her bireyin yaşadığı deneyimin yalnızca fiziksel değil, aynı zamanda zihinsel ve duygusal bir boyutu olduğunu hep hatırlıyorum. Gaita testi pozitif çıkarsa ne olur? Bu soru, yalnızca bir fiziksel bulguyu ya da sağlıkla ilgili bir durumu gündeme getirmekle kalmaz, aynı zamanda bireyin psikolojik dünyasında da derin yankılar uyandırabilir. Peki, gaita testi pozitif çıktığında, kişiyi hangi psikolojik süreçler bekler? Bilişsel, duygusal ve sosyal psikoloji perspektiflerinden bu durumu nasıl analiz edebiliriz? Gaita Testi ve Psikolojik Etkiler Gaita testi, genellikle bir kişinin sağlık durumu…
8 YorumYa Halim Ne İçin Okunur? Farklı Yaklaşımlar ve Derinlemesine İnceleme “Ya halim ne için okunur?” sorusu, çokça duyduğumuz ve dinlediğimiz bir dua. Ancak bu dua, bir yandan manevi bir rahatlama aracı olarak görülürken, diğer yandan toplumsal, bireysel ve duygusal bağlamlarda farklı şekillerde yorumlanabilir. Kimileri için bu dua, sadece bir rahatlama aracı iken, kimileri içinse içsel bir huzur, şifa ve teslimiyetin simgesidir. Peki, “Ya halim ne için okunur?” sorusunun cevabı, toplumda nasıl şekillenir? Erkekler bu duaya daha çok objektif bir şekilde mi yaklaşır, yoksa kadınlar duygusal bağlamda mı daha derin bir anlam bulur? Gelin, konuyu farklı açılardan derinlemesine inceleyelim. Erkeklerin Bakış…
8 YorumKaç Tane Hal Eki Vardır? Türkçenin Dil Yapısındaki Derinlik Dilimizin inceliklerinden birini keşfetmeye ne dersiniz? Bugün, Türkçenin en dikkat çekici yapı taşlarından biri olan hal eklerini ele alacağız. Bu konuda belki daha önce hiç düşündünüz, belki de bir dil öğretmeni olarak sıkça karşılaştığınız bir konu. Fakat her halükarda, hal eklerinin Türkçedeki rolü, dilin mantığını anlamamıza yardımcı olur. Peki, kaç tane hal eki vardır? Gelin, bu sorunun cevabını merakla inceleyelim. Hal Ekleri: Türkçenin Gizli Kahramanları Türkçe dilinde kelimelerin anlamlarını ve cümlelerdeki rollerini belirlemek için kullanılan ekler, dilin temellerinden biridir. Hal ekleri, bu ekler arasında çok önemli bir yer tutar. Düşünsenize, bir…
8 Yorum